proteïnen / eiwitten
Doen er meerdere aminozuren mee, dan kun je een aminozuurketen krijgen, waarin elk aminozuur aan het andere is gekoppeld via een peptidebinding.
Er vormt zich dan een 'polypeptide'.
Proteïne is een meer internationaal woord voor 'eiwit', de oude Nederlandse naam voor proteïnen. Je vindt ze in alle levende wezens, dus ook in onszelf.
Ze zijn het belangrijkste bestanddeel van de weefsels van ons lichaam (huid, vlees, nagels, haar, en meer) en worden door het lichaam zelf geproduceerd.
Let op: behalve voor weefsels zijn de proteïnen ook absoluut noodzakelijk in de vorm van enzymen.
Maar daarvoor zijn wel de bouwstenen nodig: aminozuren. Die moeten van buiten komen via het voedsel, tenminste de meeste daarvan. Sommige aminozuren kan het lichaam zelf bouwen.
Om genoeg aminozuren binnen te krijgen heeft de mens als voedsel vlees, bonen, vis, noten, gelatine en andere producten nodig.
Het menselijk lichaam, om eiwitten te maken, heeft vele moleculen van aminozuren nodig.
Sommige aminozuren kunnen door het lichaam zelf worden opgebouwd uit andere stoffen, andere weer niet.
Omdat alle eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren en omdat aminozuren via peptidebindingen aan elkaar koppelen, noemt men de eiwitten ook wel polypeptiden
Aminozuren kunnen peptidebindingen vormen.
---- C - NH - CO - C - NH - CO - C - NH - CO - C - NH ----
We mogen wel aanhouden dat 'polypeptiden' in feite hetzelfde zijn als 'eiwitten' of proteïnen. Altijd gaat het om een enorm aantal aan elkaar gekoppelde aminozuren.
Natuurlijke eiwitten hebben altijd een secundaire en een tertiaire structuur en gebruiken alleen natuurlijke aminozuren.
- De primaire structuur van een eiwit is de volgorde waarin al die aminozuren aan elkaar zijn gekoppeld binnen een molecuul.
- De secundaire structuur is de helix (zie figuur); een spiraalvorm van de primaire structuur.
- De tertiaire structuur is de manier waarop die helix verder is opgevouwen.
- Soms is er ook nog een kwaternaire structuur, als diverse pakketjes tertiaire structuur samenwerken.
Niet elke polypeptide is per definitie ook een natuurlijk eiwit.
In de volgende afbeelding kun je de primaire, secundaire en tertiaire structuur zien, en ook de plaats van het 'Co-enzym'.
